Gece Yarısı Kütüphanesi

Kitapla Tanışma Hikayem:Her yerde görmekten, sürekli ismini duymaktan bıktığım bir kitaptı gece yarısı kütüphanesi. Hatta öyle ki kitap kulübümüzle bu kitabı okumak istediklerinde içten içe bir korku hissettim. Ay yoksa sadece herkesin okuduğu kitapları okuyan alelade bir grup mu diye. Ama sonrasında kitabı vaktinden önce okurken buldum kendimi. Konusunu intihar eden bir kadın hakkında olduğunu öğrenin hemen başladım. İntihar düşüncesi zihnimin odalarında bir kenarda oturur hep. Ben onu öylesine kanıksamışımdır ki. Evinize gelen ve bir zaman sonra evin bir ferdi olan, dolabı rahatça açan, kirli sepetine kıyafetini bırakan o garip misafirler gibi. Böyle bazen iyi günümde bile yoklarım kendimi. Ama o orada öylece durur. İşte kitapta bu konuya değinince hemen okudum.

Kaç kitapla hayatım değişti anlatamam yaşamımın her döneminde debelendiğim yerden beni çıkaran bir kitap olmuştu. İşte sevgili Matt Haig'in gece yarısı kütüphanesi benim için öyleydi. Kitap boyunca tekrar eden olgular, çok sevdiğim Slyvia Plath'ın pekte bilinmedik incir ağacı alıntısına yer vermesi tabiri caizse kitabını o incir ağacı üzerine kurması çok hoşuma gitti. 

Kitabın Konusu: Nora Seed'in hayatı yokuş aşağı gitmektedir. Patronu üzgün suratı ile müşterileri kaçırdığını iddia ederek işten ayrılmasını söyler. Çok sevdiği abisi ile araları kötüdür. Çünkü gençliğinde abisi Joe ve bir kaç arkadaşı ile birlikte kurdukları labirentler isimli müzik grubunu bırakmıştır.  Onu çok seven ve ona aşık olan Dan'ı evliliklerine birkaç gün kala terk etmiştir. Çocukken muazzam dereceleri olan yüzmeyi bırakmıştır.  Çok sevdiği bir zamanlar çok yakın olduğu arkadaşının teklifi olan balina gözlemciliğinden de son dakika vazgeçmiştir. Nora'nın yaşamında ki tüm bu pişmanlıklar ve pişmanlıklarının vermiş olduğu acı yetmezmiş gibi bir de çok sevdiği kedisi ölür. Bunun üzerine kaçırılmış fırsatlarla dolu olan bu yaşamında hiç kimsenin ona ihtiyaç duymadığını ve kimse tarafından sevilmediğini düşünen Nora intihar eder. Fakat kendini bir kütüphanede bulur. Raflarda sıra sıra dizilmiş onlarca olasılık keza onlarca yaşam onu beklemektedir. Her bir yaşamı deneyimleme hakkına sahip Nora eğer bir kez olsun gittiği yaşamda pişmanlık hissederse hemen o yaşamdan çıkıp kütüphaneye geri döner. Kitap boyunca Nora'nın yaşamlar arasında gidip gelmesini her bir pişmanlığını telafi etmeye çalışmasını okuyoruz.

Kitap hakkında Düşüncelerim:Kitabın ilk başında yapılan Slyvıa Plath'ın İncir ağacı meteforu beni ilk anda kitaba bağladı. Çünkü Slyvıa Plath ile ruhlarımızın aynı parçadan yapıldığını düşünürüm. Her şey olmak isteyen Plath bir gün olamadığı tüm yaşamların acısını bastırmak için kendi canına kıyar. Keşke gerçekten kök bir yaşam olsaydı da Slyvıa kök yaşamına geri dönebilse ve mutlu bir yaşam sürseydi.

Kitabı sevmemin en temel sebebi romantize etmeden gerçeklerle yoğrulmuş konuları ele alış biçimiydi. İlk başta Nora'nın nasıl karşısına bu kadar çok fırsat çıkar ve hepsini özenle teper diye düşünürken aklıma kendi yaşamımı geldi. Bende okul tercihlerimden tutunda kariyerimde önüme çıkan büyük fırsatları tepmemi düşününce hak verdim. Ama isteyerek ama dış etkenler sonucu  yaşamımda kaçan o kadar balık var ki. Ben onları kaçırdığım için büyük yoksa büyüme döneminde bir yavru mu olduğunu bilmiyorum. İşte kitapta var olan kaçırdığımızı sandığımız balıkların aslında o kadar büyük olmadığı düşüncesi beni memnun etti. Aslında büyük ve küçüklük bile görecelidir. Karnımızın açlık veya tokluğuna göre balığın boyutu değişir. Balığın lezzetine göre bile değişir tadı.

Kitapla ilgili en sevdiğim ikinci olgu yaşamı bazen anlamaya çalışmanın gereksiz olduğu sadece yaşayıp gitmen gerektiğiydi. Aklıma Tarkovski'nin ''Sürekli bir anlam ararsan gerçekleşmekte olan her şeyi ıskalayacaksın.'' sözü geldi.

Kitapla ilgili beni saran bir diğer şey aslında yaşamlarımızda farkında olmadan bile ne kadar çok insanın yaşamına dokunduğumuzdu. Mesela Nora'nın arada çiçeklerine baktığı bazen ilaçlarını aldığı bir komşusunu etkilemesi gibi. Yaşlı adam Nora'nın komşusu olmadığı başka bir yaşamda huzurevinde mutsuz bir hayat sürmektedir. Nora onu evine bağlayan bir ipliktir. Yahut Nora'nın babasının hayalini gerçekleştirmeye çalıştığı bir hayatta annesinden uzaklaşır babası bir kadın bulur ve Nora'nın annesi mutsuzluktan alkolik olup erkenden ölür. Oysa Nora'nın kök yaşamında(asıl yaşamında) annesi daha uzun yaşamış ve alkolik olmamıştır. Bu tür insan yaşamlarına dokunmak yaşamamız için gerekli güdüyü sağlıyor aslında. Bazen kendimi karanlık bir boşlukta hissediyorum. Karanlıklar içindeyim ve ne benim bir huzmecik ışık kaynağım var ne bir başkasının. Bazı ateş böcekleri gibi ışık saçarken bir başlarının yaşamını ışıkla doldururken ben kendi karanlığımda savrulup duruyorum. Kitabı okuduktan sonra şu anda görüşmesem bile bir zamanlar yaşamına ufakta olsa dokunduğum insanları düşündüm. Özellikle üniversite zamanı özel ders verdiğim öğrenciler. Beni çok severler bir abla gibi sorunlarına ortak olmalarıma izin verirlerdi. O zamanlar çok sıkı ilişkilerimiz vardı ve yaşamlarına nasıl dokunduğum hakkında her diam minnetlerini ifade ederlerdi. Çoğu zaman kendimden feda edip onların iyi bir insan olmaları için çabalar zaman ayırırdım. Sonra araya zaman girdi ve birçoğu ile bağım koptu. O zaman insan ilişkilerinin nasıl da soyut olduğunu anlamıştım.

 Kendi kendime keşke demiştim. O zamanlarımı en azından bir beceri edinmekle geçirseydim. Yahut taşı taş üstüne koysam bir çeşme, bir anıt yapsam en azından ''İşte Nil bak sen bunu yaptın! Ne güzel oldu!'' diye öğünürdüm kendi kendime diye hayıflandım. Ama bu kitabı okuyunca bu duygum kayboldu. En azından bir zaman bir yerlerde bir şeyler yaptım dedim kendime.

Kitapla ilgili en dikkatimi çeken diğer bir şeyse Nora'nın gerçekleşmediği için acı ile kıvrandığı  tüm o hayallerin aslında Nora'nın hayali olmaması. Kimi abisinin, kimi babasının. Ne garip aslında hiç istemediğimiz bir şeyin gerçekleşmediği için acısını duymamız. Bu farkındalık pişmanlıklarımı ele almama sebep oldu. 

Alıntılar 

 -Hiçbirimiz dünkü insan değiliz.

-Ne kadar dürüst olursan ol, insanlar ancak kendi gerçeklerine en yakın olan şeyleri görebilir.

-İnsanlar şehir gibiydi. Bazı kötü yönleri var diye bütün şehirden nefret etmezdiniz. Sevmediğiniz yanları, birkaç tane tehlikeli ara sokağı ve mahallesi olabilirdi ama bir şehir yaşanır kılan şey iyi yönleriydi.

-Hayatı anlaman gerekmiyor. Yaşaman yeterli.